E-Devlet kapısı diye ülkemdeki kamu ve birçok kuruma ait işlemlerin yapılmasına, takip edilmesine izin veren bir sistemin adı. Bu portal üzerinden 7.296 farklı kurumda işlem yapılmakta. Bu sayının 195’i merkezi kamu kurumu, 204’ü üniversite, 444’ü belediye, 30 Su ve Kanalizasyon İdaresi, 126 Özel Kurum sayısı. E-Devlet kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların detaylarına E-Devlet istatistiklerinden bakılabilir.
Kasım 2023 itibariyle E-Devlet üzerinden işlem yapan kullanıcı sayısı yaklaşık 64 milyon. Türkiye’min 2023 Temmuz ayına göre nüfusu 85 milyon 279 bin 553 kişi. Yani nüfusun yaklaşık %65’i e-Devlet kullanıcısı. Yılbaşından buyana e-Devlet kapısından giriş yapılarak 17 trilyon 218 milyon 338 bin 861 işlem yapılmış. Yani aktif olarak kullanılan ve gelişmişliği tarif eden bir güvenli ortam. Kullanmayanların önemli kısmı yaşlılar ve kırsalda yaşayanlar.
Bu sitede adınıza yazılmış bir trafik cezasını görebildiğiniz gibi, adliyelerdeki dava dosyalarını görebilmektesiniz. Ayrıca öğrenci belgesi almak, bordro almak gibi birçok işi yapabilmektesiniz. Dijitalleşmiş devlet hizmetlerine 7/24 ulaşabilmektesiniz.
Gelelim muhtarlık meselesine. Muhtarlık, kuruluşundan itibaren, yasalarla merkezi hükümetin bir parçası olarak tanımlanmış olmasına karşın halk tarafından kendisinin bir temsilcisi olarak kabul edilmiştir. Bu fiili durum, muhtarların sosyal ve kültürel alanlarda rol üstlenmesine yol açmıştır.
Vikipediadaki tanımında “Muhtar, köy veya mahalle tüzel kişiliğinde, yönetiminin başında bulunan kişidir. Kökeni Arapçadır ve "seçilmiş kişi" anlamına gelir. Muhtar, köy veya mahalle halkı tarafından seçilir. Muhtar seçiminde siyasi partiler aday gösteremezler. Türkiye'de muhtarların görev süresi 5 yıldır. Muhtar köy tüzel kişiliğini temsil eder. Muhtar köye ilişkin kararlarını 4 azasıyla birlikte alır. Muhtar köyün yol, köprü, çeşme vb. ortak mallarını inşa ettirir, inşa olunanların bakım ve onarımını yaptırır. Muhtar köyde yapılması gereken işleri imece usulü ile gerçekleştirir. Aynı zamanda muhtar, genel yönetimin temsilcisi sıfatıyla da yasaları ve hükümet emirlerini halka duyurur, köy içinde dirlik ve düzeni sağlar. Genel yönetimle ilgili işlerin köyde uygulanmasına yardımcı olur.”.
Muhtarlık görevleri arasında adımıza gönderilen değerli postaların dağıtımı yapılamadığında bırakılan son yerdir. Doğum, ölüm evlilik gibi birçok işlem muhtarlıklarda da yapılabilmektedir. Elbette bu söylediklerim köylerde muhtarlıklar aracılığıyla yapılmakta ama belediye hizmetlerinin olduğu yerlerde bu işler artık başka devlet veya kamu kurumlarında yapılmaktadır.
Türkiye’deki muhtar sayısı net olarak bir portalda bulunmasa da İleri Gazetesinin verisine göre toplam 50.516 muhtar var. Bunların 32.238’i mahalle muhtarı, 18.278’i köy muhtarıdır. Temmuz ayı itibariyle her bir muhtar 11.402 TL maaş almaktadır.
Mahalle muhtarları kentsel yaşamda belediye hizmetlerinin ulaştığı yerlerde yaşayan halka muhtarlık hizmeti iletirlerken özellikle bunların neredeyse tamamı e-Devlet üzerinden veya yüz yüze devlet ve kamu kuruluşlarından hizmet alabilen kişilerdir. Tebligat kanunundaki bir değişiklikle artık tebligatlar da muhtarların iş yüklerinden çıkarıldığında muhtarlara büyük ölçüde ihtiyaç kalmamaktadır. Elbette belediyelerin, sular idaresinin, elektrik kurumunun emniyetin de kendi hinterlandındaki hemşerilere eksiksiz hizmet üreteceği varsayımıyla muhtarların bu konumdaki görevleri bitmiş olacaktır.
Görevi gereği artık mahalle muhtarlarına ihtiyaç kalmamıştır. Eğer bu kurum lav edilirse bugünün rakamlarıyla 32,238*11,402*12= 4 milyar 410 milyon 932 bin 112 TL devletin kasasında kalacaktır. Mahalle muhtarlarının bir yıllık maaşıyla her biri 20 milyon TL ye mal olacağı varsayımıyla yılda 220 okul, spor salonu yapılabilir.
Mart 2024’de muhtarlık seçimi yapılacak. Bir kişinin muhtar seçilebilmek için bugünlerde çalışmaya başladığını düşündüğümüzde her bir adayın yaklaşık 100-200 bin TL adaylık tanıtımında harcadığını düşündüğümüzde aday olacak muhtarın kendini tanıtmak için harcayacağı paraların harcanmasına da gerek kalmayacaktır. Ama hiçbir siyasi siyasi ikbali gereği bu işe girmez. Biz yine hiç tanımadığımız ve görev süresi boyunca da hiç karşılaşmayacağımız muhtarlara oy kullanacağız. Ama köylerde muhtarlık gereklidir. Bu söylediklerimin hepsi belediyelerin mücavir alanındaki mahalle statüsündeki yerleşim birimlerindeki muhtarlar içindir.
Bakalım göreceğiz ne olacak bu muhtarlık işleri..
