Yılmaz: 'Türkiye Sıralamasında Üçüncüyüz'

Elazığ'da kurulduğu günden buyana birçok yatırımın önünü açan ve yatırımcılara ciddi oranlarda hibe desteği sağlayan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), başarılı çalışmalarıyla dikkat çekiyor. 

2013 yılından bugüne kadar Elazığ'da  419 projeye 276 Milyon hibe desteği veren TKDK, yatırımcılara sağladığı katkılarla Türkiye genelinde Ankara ve Konya'dan sonra üçüncü il konumunda yer aldı. TKDK ayrıca kentte yapılan yatırımlar sayesinde 3 Bin 500 kişinin istihdam edilmesine katkı sağladı. 

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Elazığ İl Koordinatörü İbrahim Sertaç Yılmaz, kurum çalışmalarıyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:

"IPARD PROGRAMININ TÜRKİYE'DEKİ UYGULAYICISIYIZ"

"Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), kendine ait bütçesi olan idari ve mali özerkliğe sahip, Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak geçmektedir. Elazığ'da 2012 yılında fiziki altyapımızı ve denetim süreçlerini başarıyla geçtikten sonra 2013 yılında proje kabulüne başladık. TKDK olarak biz, Avrupa Birliğinin aday ve potansiyel aday ülkelere uyguladığı IPARD programının Türkiye'deki tek uygulayıcısıyız."

"IPARD PROGRAMI NE ANLAMA GELİYOR?"

"IPARD programını kısaca anlatmak gerekirse; Avrupa Birliğine tam bir üyelik olduğu takdirde bizdeki küçük ve orta ölçekli işletme sınıfı ile Avrupa Birliğindeki küçük ve orta ölçekli işletmeleri aynı seviyeye eşit şartlara gelmesini sağlayan bir program diyebiliriz." 

TKDK HANGİ YATIRIMLARA DESTEK VERİYOR?

TKDK Elazığ İl Koordinatörlüğü, 2013 yılında IPARD 1 Programının  9. Çağrı ilanıyla beraber sisteme entegre oldu. Biz yılın her döneminde proje kabulü yapan bir kurum değiliz. Çağrı dönemleri adı verdiğimiz proje dönemleriyle proje kabulü yapacağımız tarihleri belirliyoruz. Çağrıya çıkmadan önce sektörleri ve şartları belirliyoruz, ardından çağrı tarihini belirliyoruz. Daha sonra vatandaşa hazırlıklarınızı yapın, gelin diyoruz. Bunları çağrı dönemi diyoruz.

2016 yılına kadar yaptığımız dönemi IPARD 1 dönemi olarak değerlendiriyoruz. 2020 yılına kadar yapılan dönemi IPARD 2 dönemi olarak adlandırıyoruz. Biz  3 ana başlıkta destek veriyoruz. Yani Tarımsal işletmelerin fiziki varlıklarına yönelik yatırımlar dediğimiz bunun içerisinde büyükbaş, küçükbaş, besi, süt, kanatlı yatırımlar var.

Yine tarım ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması adını verdiğimiz meyve, sebze işleme, paketleme, soğuk hava deposu tesisleri, kırmızı et ürünlerinin işlenmesi, paketlenmesi, pazarlanması, Et işleme, et parçalama, mezbahane, süt ürünlerinin işlenmesi, paketlenmesi gibi yatırımlarla sanayiye yönelik yatırımlara destek vermekteyiz. Üçüncü ana başlığımız da çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi adı altında bitkisel üretim, seracılık, arıcılık, kırsal turizm, otel, restoran yatırımlarının desteklenmesi Güney enerji sistemlerine destek veriyoruz. Su ürünleri yetiştiriciliğine destek veriyoruz. Üretici örgütlerine yönelik makine ekipman parklarının kurulmasına destek veriyoruz.

Üç ana başlıkta 16 kalemde desteklerimizi değişen hibe oranlarıyla yatırımları destekliyoruz. Hibe oranlarımız en düşük yüzde 40'tan başlıyor. Başvuru sahibinin yaşına ve statüsüne göre hibe desteği yüzde 70'e kadar çıkabiliyor. Eğer üretici örgütleri, birlikler, kooperatifler başvuru yaptıkları takdirde bunlara ekstra yüzde 10 hibe alma imkanı oluyor. Başvuru sahibi 40 yaşın altındaysa ve kadın yatırımcılar varsa, bunlara pozitif ayrımcılık olarak sıralama kriterinde yada hibe oranında ekstradan bir getirisi oluyor."

"YÜZDE 18 KDV MUAFİYETİ SAĞLIYORUZ"

"Hibe oranlarının yanısıra bizi  diğer hibe ve teşvik paketlerinden ayıran en önemli unsurlardan bir tanesi yüzde 18 KDV muafiyeti sağlıyoruz. Bunu oranda KDV muafiyeti sağlayan bir başka kurum yok. Biz verdiğimiz hibe oranına ek olarak yüzde 18 KDV muafiyeti sağlayıp yatırımları daha cazip hale getirmeye çalışıyoruz." 

"419 PROJEYE 276 MİLYON TL HİBE DESTEĞİ VERDİK"

"Biz, kurulduğumuz 2013 yılından şimdiye kadar Elazığ'da 419 projeye 276 Milyon TL hibe desteği verdik. Avrupa birliği katkısı yüzde 75, yüzde 25'i de ulusal katkı ama direkt vatandaşımızın, çiftçimizin hesabına yatar para. Bunun karşılığında Elazığ'a yaklaşık 600 Milyon Tl civarında bir yatırım yapıldı. Bunun 275 Milyon TL'si ödendi. İnşallah önümüzdeki dönemde 65 milyon TL civarında bir rakam 2021 ve 2022 yıllarında ödememizi yapacağız." 

ELAZIĞ'DA HANGİ YATIRIMLAR YAPILDI?

"419 projenin içerisinde 65 tane süt üretim tesisi, 46 tane besi çiftliği, 163 tane kanatlı et üretim tesisi, 8 tane süt işleme tesisi, 1 tane süt toplama merkezi, 10 tane kırmızı et üretim tesisi, 27 tane arıcılık projesi, 21 tane zanaatkarlık ve katmadeğerli ürünler projesi, 22 tane su ürünleri yetiştiriciliği projesi, 22 tane yenilenebilir enerji tesisi, 19 tane kırsal turizm, otel, restoran projemiz var." 

"İSTİHDAMA CİDDİ KATKI SAĞLADIK"

"Elazığ'da direkt bir sektöre destek vererek o sektörün kümeleşmesinin yanısıra, çeşitli sektörlere de destek vererek yatırım ağımızı genişletmiş durumdayız. Destek verdiğimiz 419 proje kapsamında sigortalı olarak 3.500 kişi istihdam edilmiş durumda. Bunun yanısıra dolaylı olarak inşaat sektörüne, makine ekipman tedarik sektörüne ve  diğer yan sektörlere katkısını hesap edemiyoruz. Çok ciddi bir katmadeğer oluştu.  İstihdama çok ciddi katkı sağladığımızı söyleyebilirim." 

"TÜRKİYE SIRALAMASINDA ÜÇÜNCÜYÜZ"
"2020 yılında deprem ve pandemi süreci yaşadık. Pandemi gelmeden önce deprem daha çok etkiledi. Çoğu iş inşaat işi olduğundan dolayı inşaatlarda ciddi manada tedarik sıkıntısı yaşandı. Ama TKDK buna rağmen önlemini iyi aldı. Kurumsal yapıyı depreme ve pandemiye göre iyi şekillendirdiğini düşünüyorum. Biz şimdiye kadar avans ödemesi yapmıyorduk.

İlk defa bu dönem projesi geçen yatırımcılara, bizden alacağı hibe tutarının yarısını avans olarak ödedik. Biz bu kapsamda 2021 yılında tamamlanacak 45 adet projeye 21,5 Milyon Lira avans ödemesi gerçekleştirdik.Önceki dönemlerden bu zamana kadar devam eden ve 2020 yılında tamamlanan 42 adet projeye de 21,7 milyon lira iş bitiminden dolayı hibe ödemesi gerçekleştirdik. 2020 yılında toplam 43,2 Milyon lira ödememiz oldu. Bu rakamla Türkiye'de Mersin ve Manisa illerinden sonra 2020 yılında en fazla hibe ödemesi gerçekleştiren 3. il olduk. Ama bahsettiğimiz genel manadaki 276 Milyon Lira hibe ile Türkiye genelinde Ankara ve Konya'dan sonra 3. sırada yine Elazığ yer alıyor."

"BU BAŞARIDA EN BÜYÜK PAY KURUM PERSONELİMİZE AİT"

"Bu başarıda en başta mesai arkadaşlarımın payı büyük. Pandemiye rağmen herkes ailesinden, evinden, sosyal hayatından fedakarlık göstererek projelerin yetişmesi için çalıştılar. Onların emeği çok büyük. Sizin aracılığınızla onlara teşekkür ediyorum. Yine Sayın Bakan Yardımcımıza, Sayın Valimize, Sayın milletvekillerimize, paydaş kurum ve kuruluşlarımıza verdiği desteklerden ötürü teşekkür ederim."

"10. ÇAĞRI İLANINA ÇIKTIK"

"7 Ocak 2021 tarihinde 10. Çağrı ilanı duyurusunu yaptık. Bu kapsamda üç ana sektörün iki tanesinde proje kabulü gerçekleştireceğiz. 
Bunlardan birincisi Tarımsal işletmelerin fiziki varlıklarına yönelik yatırımlara (küçükbaş, büyükbaş, besi, süt, hindi ve kaz projelerine) destek vereceğiz. Bu kapsamda hibe oranlarımız yüzde 55 ile başlayıp yüzde 70'e kadar çıkıyor. Eğer başvuru sahibi 40 yaşın altındaysa hibe oranımız yüzde 65 oluyor. Eğer tüzel kişi olarak başvuru yapılırsa hibe oranımız yüzde 55 oluyor. Yine yüzde 18 KDV muafiyeti devam edecek. 

Diğer desteğimiz ise tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yatırımlar olacak. Burada da et, süt işlemesi, soğuk hava depoları, su ürünleri işleme, tarım ürünlerinin sanayiye çevirmeye yönelik yatırımlara destek veriyoruz. Burada da üreticilerimize yüzde 40 destek veriyoruz. Eğer birlikler destek talebinde bulunursa, bunlara da yüzde 50 şeklinde hibe oranımız olacak." 

"YATIRIMCILARIMIZIN KAFASINDAKİ PROJE NET OLSUN"

"Başvuru yapmayı düşünenlerden, yatırım fikri olanlardan şunu istirham ediyorum; Muhakkak gelsinler benimle yada ilgili birimdeki uzman arkadaşlarımızla bire bir görüşsünler. En yetkili ağızdan bilgileri alsınlar. Dışarıda duyduklarına itibar etmesinler. Kafalarındaki proje net olsun. Sadece hibe var diye bu işin içine girmesinler. Çünkü hibe var mantığı ile giren bazı yatırımcıların sözleşmesini feshettik. Çünkü biz bu hibeleri verirken, üreticimizin bizden parayı aldıktan sonra 5 yıl boyunca yatırımını muhafaza etmesi, yatırımı aktif halde çalıştırması gerekiyor.

Biz bunun kontrolünü 5 yıl boyunca yapacağız. İşletme çalışıyor mu, aktif mi gelip kontrolünü yapacağız.  Ama vatandaşımız 5 yıllık sürdürülebilir bir planlama yapmadan, sadece hibe var diye bu işin içine girdiği zaman yaptığı yanlış seçimlerle projenin içinde boğuluyor. Bir yıl sonra işletmenin içi boş, 5 yıl boyunca sürdürülebilir bir planlama yoksa ortada bundan dolayı vatandaş sıkıntı yaşıyor. Biz de bundan dolayı verdiğimiz parayı geri almak durumunda kalıyoruz. O yüzden sadece hibe var mantığı ile bu işe girilirse çok büyük sıkıntılar yaşanıyor.

Biz özellikle planlı, ayakları yere sağlam basan projelere destek vermek istiyoruz. Elazığ'da çok ciddi bir kümele yakaladık. Mesela İlimizde ciddi manada kanatlı et üretimi söz konusu. Ama biz özellikle artık ilimizde kanatlı et üretiminin makul seviyede olduğunu düşünüyoruz. Rakamlar bize bunu gösteriyor. O yüzden kanatlı ete yatırım yapmak isteyen vatandaşlarımızdan bu dönem biraz daha beklemelerini, ileride yaşanabilecek sıkıntılar adına çok fazla rağbet göstermemelerini istiyoruz. Sütten önümüzdeki yıllarda büyük potansiyel olduğunu düşünüyoruz.

Planlamamızı, çalışmamazı daha çok süt hayvancılığı üzerine yapmaya çalışıyoruz. Bingöl'(de 250 Km çapında süt toplayacak büyük bir yatırım yapılıyor. Elazığ'a hem yakınlık olarak hem de sosyo ekonomik durum olarak diğer iller bir adım önde gözüküyor. Biz 2 yıldan beri 150 tane üreticimizi Bingöl'e götürdük. Tesisleri gezdirdik. Bingöl'de TKDK yok. Bizde böyle bir avantaj var. Gelin sizlere destek verelim şeklinde süt üretimini hareketlendirmeye çalışıyoruz."