Herkese Merhabalar...
Yeni bir tercih dönemiyle daha karşı karşıyayız. Uzun geçen bir YKS hazırlık maratonunun ardından kariyer planlama açısından oldukça önemli karar verme sürecine başlarken dikkatli olunması gereken bazı püf noktalardan bahsetmenin doğru olacağına inanıyorum. Zira tercih sürecinde verilecek kararların geri dönüşü olmadığı için çok iyi düşünüp bölümleri, üniversiteleri, şehirleri daha da önemlisi mesleğin gelecekteki konumunu çok iyi analiz ederek doğru tercihler yapılması gerekmektedir.
Tercih detaylarına girmeden önce 2024 YKS’yi kısaca değerlendirmek istiyorum. 2024 YKS, özellikle matematik soruları ile ön plana çıkan bir sınav oldu. TYT’nin ve bilhassa AYT’nin önceki yıla göre daha karmaşık ve spesifik bilgilerile çözülmesi gereken matematik soruları barındırması öğrencileri bir hayli zorladı. Bu durum, özelde soru tecrübesi güçlü olan öğrencileri çok etkilemese de daha az soru çözen öğrencilerin beklentilerini maalesef karşılayamadı. Bu da defalarca vurguladığım konuları erken bitirip bol soru ve deneme sınavı çözülmesinin ne kadar gerekli olduğunu daha net ortaya koydu.
Üniversite tercihlerine gelecek olursak, tercih edilecek olan bölüm ve mesleklerin çeşitli başlıklarda detaylı analizlerinin yapılmasının öğrenci ve ailelerine güzel bir ufuk oluşturacağı kanaatinde olduğumu vurgulamak isterim. Örneğin Türkiye İstatistik Kurumu, "Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri, 2023" haber bültenine göre, lisans mezunları için iş bulma süresi en kısa ilk 5 eğitim ve öğretim alanı şöyledir:Hizmetler (13,4 ay), doğa bilimleri, matematik ve istatistik (13,7 ay), mühendislik, imalat ve inşaat (14,4 ay), sağlık ve refah (15,3 ay) ile bilişim ve iletişim teknolojileri (16,3 ay) olarak kayıtlara geçmiştir.
Lisans mezunlarının kazanç durumları incelendiğinde ise, aylık ortalama kazancı en yüksek 5 bölümün sırasıyla pilotaj, matematik mühendisliği, uçak mühendisliği, kontrol ve otomasyon mühendisliği, gemi makineleri işletme mühendisliği olduğu açıklanmıştır. Ön lisans mezunlarının kazanç durumları incelendiğinde de, aylık ortalama kazancı en yüksek 5 bölüm; perakende satış ve mağaza yönetimi, polis meslek eğitimi, uçak teknolojisi, marka iletişimi ile elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı olarak sıralanmıştır. Bölüm ve meslekler için gerekli analizler bu ve benzeri birçok başlıkta yapılabilmektedir. Böylece üniversite-bölüm tercihlerinde yapılan analizlerle ortaya çıkacak olan bu ve benzeri istatistikler ile tercih edilecek olan mesleğin gelecekteki konumu daha iyi yorumlanarak çok hassas planlamaların yapılabilmesi mümkün olmaktadır.
Analizler sonucu geleceği sıkıntılı olan, iş bulma ve kazanç oranı düşük olan bölümler tercih edilmemelidir. Zira yerleştirme sonuçları açıklandıktan sonra istenilmeyen bir bölümün kazanılması halinde üniversiteye kayıt yapılmasa dahi bir sonraki yıl sınava girişte ciddi puan kesintilerinin olacağı asla göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle kazanılması halinde karşılığı büyük sevinç oluşturacak bölümler tercih listesine eklenmelidir.
Gelelim deprem kontenjanlarına. Malumumuz üzere 6 Şubat 2023’de Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 11 ilimizde ağır yıkımlar meydana getiren asrın felaketi olan bir deprem meydana gelmişti. Deprem sonrasında geçen yıl ÖSYM tarafından yayınlanan 2023 üniversite tercih kılavuzunda, deprem olduğu gün bu 11 ilde resmen ikamet eden öğrenciler “Depremzede Öğrenci” statüsüne alınarak bu öğrencilere özel bölüm kontenjanları ayrılmıştı. ÖSYM’nin 16 Temmuzda yayınladığı 2024 tercih ön bilgisi kılavuzunda bu yıl da depremzede öğrencilere özel bölüm kontenjanlarının verildiği açıklanmıştır. Buna göre deprem olduğu gün 11 ilde resmi ikameti olan öğrenciler, bu 11 illerdeki (Elazığ, Malatya, Adıyaman, Diyarbakır, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adana, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa) üniversiteleri tercih ederken kendilerine ayrılan deprem kontenjanına puan üstünlüğü esas alınarak yerleşebileceklerdir. Ayrıca vakıf üniversitelerine de her bölüme 1 tane depremzede kontenjanı ayrılması zorunlu tutulmuştur. Bu konuda en sağlıklı bilgilerin, ÖSYM tarafından resmi tercihlerin başlayacağı 25 Temmuz 2024 Perşembe günü yayınlanacak olan “2024 YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu”nun detaylı bir şekilde incelenmesi ile elde edileceğini unutulmamalıdır.
Tüm bilgiler göz önüne alındığında üniversite-bölüm tercihlerinin doğru yapılmasının önemi daha net anlaşılmaktadır. Hak kaybına uğramadan sunulan avantajları en doğru şekilde değerlendirmek ve mesleki kariyer planlamasını sağlıklı bir şekilde yapabilmek için mutlaka bir eğitim uzmanına danışılması daha doğru olacaktır.
16 Temmuz 2024’de açıklanan 2024 YKS sonuçlarındaki Türkiye geneli sıralamaların baz alınarak yapılması gereken üniversite-bölüm tercihleri, 25 Temmuz-2 Ağustos 2024tarihleri arasında yapılacaktır. ÖSYM’nin yayınladığı ön bilgi kılavuzunda üniversite elektronik kayıtlarının 19-21 Ağustos 2024’de yapılacağı açıklanmıştır. Buna göre önceden yapılması gereken kayıt hazırlıkları göz önünde bulundurulduğunda 2024 Yerleştirme Sonuçlarının tahminen 10-13 Ağustos 2024 tarihleri arasında açıklanması beklenmektedir.
Tüm öğrenci ve ailelerinin en doğru tercihleri yapması temennisiyle…
