Ulukale'de Asırlık Dut Ağacı
Tunceli'nin Çemişgezek ilçesinde bin 200 yaşında olduğu ileri sürülen dut ağacı hala taze meyve vermeye devam ederken, bölgedeki yüzlerce yıllık oldukları tahmin edilen bir çok dut ağacı da bölgenin ekonomisine ciddi bir katkı sağlıyor.
Dutu ve pekmeziyle ünü ülke sınırlarını aşan Çemişgezek ilçesinde, bilimsel olarak henüz kaç yaşında oldukları tescil edilmese de dut ağaçlarının devasa büyüklükteki görünümleri ve yöre halkının tahminleriyle farklı yaşlardaki yüzlerce yıllık çok sayıda dut ağacı yöre halkının ekonomik gelir kaynağı olmaya devam ediyor. Mescit Mahallesi Sağven mevkiinde bahçe içerisinde bin 200 yaşında olduğu söylenen ancak tam olarak yaşı bilinmeyen dut ağacı ise devasa geniş gövdesiyle dikkat çekiyor. Dedelerinin dedeleri tarafından dikilen yüzlerce yıllık ağaçlardan toplanan dutlardan, her yıl olduğu gibi bu yıl da yöre halkı çerezlik kuru dut ve pekmez üretmeye de başladı.
'Dedemin dedesinin diktiği ağaçlar meyve vermeye devam ediyor'
İlçede yetişen dutların tam organik olduğunu belirten yöre sakinlerinden İbrahim Köroğlu, 'Çemişgezek ilçemizde çok yaşlı dutlarımız bulunmaktadır. Benim dedem 1958 yılında 96 yaşındayken vefat etti. Halen benim bahçemde dedemin dedesinin ektiği ağaçlar meyve vermeye devam ediyor. Bu dut ağaçları onlardan bize miras kaldı. Bende yakın zamanda 27 adet hayrat dut diktim. İlçemizde 300 senelik, 500 senelik dut ağaçları bulunmaktadır. Yaşlı dutlar halen meyve vermeye devam ediyor. Kendi bahçemde de yaşlı dut var. Budadıkça dalları gençleşiyor. Fakat gövdesinin içi yaşlandıkça boşalıyor. Halen 400 – 500 yıllık dut ağaçlarından verim alıyoruz. Çemişgezek ilçemizdeki dutlarımıza hiçbir şekilde fenni gübre falan verilmez. Hepsi organiktir. Dutu meşhurdur. Pekmezi meşhurdur' dedi.
'Bin 200 yaşında olduğu değerlendiriliyor'
İlçe sakinlerinden Arif Kaya ise, 'Çemişgezek yöresi olarak dut bizim çok önemli. İlçemizin Ulukale dutu tescillidir. Dut ayrıca pekmez ve pestil üretilen bir ürün. Dutumuzun insan sağlığına faydası olduğu herkes tarafından bilinmekte. Ben sizlere Çemişgezek ilçemizde bulunan dut ağaçlarının geçmişinden bahsetmek istiyorum. İlçe halkımızın gelir kaynaklarından biri olan dut ağacı uzun yıllara dayanan bir geçmişi olduğu bilinmektedir. Arkamda gördüğünüz dut ağacının 1200 yaşında olduğu ve ilçemizdeki birçok ağacın 200 - 500 - 700 gibi yaşlarda oldukları tahmin edilmektedir. Yöre halkı halen daha bu ağaçlarda ürün almakta ve gelir elde etmektedir. Bu gelirle ilçemize bir katkı sağlamaktadır. İlçemizin birçok yerinde de bu dutlar vardır. Dutun bilinen tarihi içerisinde har zaman özelliği vardır. Korona virüse de çok faydalı geldiği, bu gibi hastalıklara özelliklere virüssel hastalıklara çok iyi geldiği bilinmektedir. Korona virüsten sonra duta ve pekmeze çok yüksek rağbet oldu. Siparişlerimiz arttı. Daha fazla talep olduğu ilçe halkımız tarafından söylenmektedir' ifadelerini kullandı.
İlçedeki dut ve dut ürünlerinin dünya pazarında yoğun ilgi gördüğünü söyleyen Tarkan Yılmaz ise, 'Bilindiği üzere Çemişgezek ilçemizin dutu ve pekmezi meşhur. Şu anda da zaten 300 - 600 ve 1000 yaşına kadar farklı yaşlarda dut ağaçlarımız var. Bu dutlar taze meyve vermeye başladı. İlçemiz sakinleri bu ağaçlardan faydalanıyorlar. Ticaretini yapıyorlar. İlçemize ekonomik olarak bir getirisi oluyor' şeklinde konuştu.