Yangında İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Yangın dumanından çıkan partiküller ve zehirli gazlar en çok yaşlılar, çocuklar, astım ve kalp hastalarını etkiliyor. Dumana uzun süre maruz kalmak sağlıklı kişiler için de öldürücü olabiliyor.
Akdeniz ve Ege başta olmak üzere ülkemizin farklı noktalarında ardı ardına çıkan orman yangınları, yanık ve solunum zehirlenmeleri olaylarını da gündeme getirdi.
Yanıklara ve solunum zehirlenmelerine doğru şekilde ilk yardım yapılmasının hayati önem taşıdığını söyleyen Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, yoğun dumanın yangın bölgelerinin yakınlarındaki kişileri de etkilediğini belirterek sıradan kâğıt maskeler veya mendillerin orman yangını dumanındaki ince zerrecikleri filtrelemeyeceğini ve akciğerleri koruyamayacağı bilgisini paylaştı.
Orman yangını dumanının farklı boyutlardaki zerrecikler, su buharı, karbon monoksit, karbondioksit ve nitrojen oksitlerden oluşan gazların karışımı olduğunu belirten Özlem Karagöl “Dumanın içindeki büyük zerrecikler akciğerin derinliklerine ulaşamasa da burun ve boğazı tahriş edebilir. Ancak bunun yanında daha ince olan zerrecikler ve gazlar, akciğerlere kadar ulaşır ve yoğun soluma sonucunda ölüme sebep olabilir. Yangın dumanı yaşlıları, astım ve kalp hastalarını daha fazla etkiler. Hiçbir sağlık problemi olmasa da uzun süre dumana maruz kalan kişiler hayatı tehdit edecek sorunlar yaşayabilir” dedi.
Yanık vakalarında da durumun ciddiyetini belirlerken yanan cilt bölgesinin genişliği ve derinliği yanında yakan maddeyi de göz önünde bulundurmak gerektiğini söyleyen Özlem Karagöl, çocuklarda tüm vücut yüzeyinin yüzde 12'sinden fazlası yanmışsa hayati tehlikenin söz konusu olabileceğine dikkat çekti.
ZEHİRLENEN KİŞİYİ KAPALI ALANA ALMAYIN
Dumana maruz kalmış kişiyi kapalı alana almayın, temiz havaya çıkarın veya pencere, kapı vs. açarak ortama temiz hava girmesi sağlayın.
Mutlaka maske veya ıslak bir bezle ağzınızı ve burnunuzu kapatın ve ortamdan mümkün olduğunca hızlı şekilde uzaklaşın.
Solunum yolu zehirlenmeleri ciddi boyutta olabileceği için belirtiler görülmeye başladığı anda sağlık kuruluşlarından yardım talep edin.
KÜÇÜK YANIKLAR
Yanığa diş macunu ya da yoğurt sürmeyin
Yanık bölgesini basınçsız akan soğuk suyun altına tutarak ağrıyı azaltın. Böylece yanan yerin su toplamasını da önleyebilirsiniz. Yanık su toplarsa su toplayan yeri patlatmayın. Yanığın üstüne krem, diş macunu ya da yoğurt gibi şeyler sürmeyin. Yüzeysel yanıklarda bitkisel ya da başka materyallerin kullanılması enfeksiyona sebep olarak derin yanığa dönüştürebilir. Deride kızarıklığa yol açan 2-3 santimetrelik küçük ve yüzeysel bir yanık önemli değildir, evde tedavi edilebilir. Bundan daha büyük bir yanık ise yanık yerinden su kaybına ve mikrop kaparak enfeksiyona yol açabileceği için tehlikeli olabilir.
BÜYÜK YANIKLAR
Deriye yapışmış giysi parçalarını çıkarmayın
Yanan deriye yapışmış yanık ve kavruk giysileri çıkarmaya çalışmayın, çevresinden kesin. Yanık sahasını soğuk suyla serinletin. Derisini ovalamayın. Kimyasal madde yanığında deriyi bol soğuk su ile yıkayın. Kişi elbiseleriyle yanıyorsa hemen yere yatırın. Yanan yerlere elinizle dokunmayın. Su dökerek üzerine kilim, battaniye kapatarak alevleri söndürmeye çalışın. Bunu yaparken yanan kişinin başını örtmemeye dikkat edin. Alevleri naylon gibi yanıcı maddelerle örterek söndürmeye çalışmayın. Yanan kişiyi dışarı çıkarmaya kalkmayın, çünkü hava alevleri güçlendirir.